افراد کمی می‌تواند به کره‌ی شمالی سفر کنند و افراد کم‌تری می‌توانند دو ماه در آن‌جا زندگی کنند. «دولیل» در سال ۲۰۰۱ به عنوان انیماتور به کره‌ی شمالی می‌رود. در نبود رسانه‌های آزاد و امکان فیلم‌برداری، تصویرگری و نوشتن داستان مصور بهترین انتخاب برای توصیف پیونگ یانگ است. وضعیت ویژه کره‌ی شمالی روایت افراد غیرسیاسی را هم به سیاست پیوند می‌زند. «دولیل» که نمی‌تواند بدون مترجم و راهنمایی که برایش تعیین شده است با مردم این کشور ارتباط برقرار کند، تلاش می‌کند با مشاهده زندگی آن‌ها تصویری واقعی از این کشور ترسیم کند. ستایش اغراق‌آمیز از رهبران کره‌ی شمالی، پروپاگاندای حکومت که در معماری شهری و موسیقی خود را نشان می‌دهند و تلاش برای پنهان داشتن افراد سالمند و معلول از نظرها بخشی از روایت دولیل هستند.
سه کتاب «سرزمین مقدس؛ سفری به فلسطین»، «یانگون؛ سفری به برمه» و «شنژن؛ سفری به چین» دیگر آثار منتشر شده مجموعه کتاب «سفرنامه‌های مصور» هستند.
یانگون؛ سفری به برمه
«گی دولیل» به همراه همسر و پسر نوزادش به برمه سفر می‌کند. آن‌ها یک سال در این کشور که تحت کنترل نظامیان است، اقامت دارند. هنگامی که همسرش مشغول رسیدگی به کارهایش در سازمان پزشکان بدون مرز است، «گی» پسرش را در کالسکه می‌گذارد و گشت‌وگذارهای اکتشافی‌اش در خیابان‌های یانگون را آغاز می‌کند. بسیاری از ما درباره حصر خانگی «آنگ سان سوچی»، رهبر مخالفان، و اتفاق‌های سیاسی برمه شنیده‌ایم اما «دولیل» توانست بارها بارها از جلوی خانه «سوچی» بگذرد و یا محدودیت‌ها و سانسور را مستقیم تجربه کند و جنبه‌های متفاوتی را برای ما به تصویر بکشد.
سرزمین مقدس؛ سفری به فلسطین
«دولیل» و خانواده‌اش به خاطر شغل همسرش یک سال را در بیت‌المقدس سپری می‌کنند. خانه‌داری، مراقبت از کودکان و آماده‌کردن کتاب‌های مصور اصلی‌ترین وظایف دولیل در این یک سال هستند. وظایفی که با زندگی روزمره مردم این منطقه ارتباط دارند. او سعی می‌کند از روایت‌ها و داستان‌هایی که رسانه‌ها را پر کرده‌اند فاصله بگیرد و دشواری‌ها، تناقض‌ها و تعارض‌های زندگی در این نقطه حساس از جهان را به تصویر بکشد.
شنژن؛ سفری به چین
این کتاب ماجرای سه ماه اقامت «دولیل» در شهر شنزن که منطقه ویژه‌ی اقتصادی در چین است و با حصاری الکتریکی و نگهبان‌های مسلح از بقیه کشور جدا شده است، روایت می‌کند. او در هتلی کسالت‌آور گیر افتاده است و از آن‌جا که بیش‌تر مردمان این شهر انگلیسی صحبت نمی‌کنند، در ارتباط گرفتن با آدم‌ها، درک تفاوت‌های فرهنگی و حتی خوردن یک وعده غذای مطلوب ناموفق است. در بازگویی این روزمرگی خسته‌کننده، تفاوت‌های فرهنگی میان شرق و غرب با چاشنی طنز روایت می‌شوند.
سفرهای «گی دولیل» چند ویژگی مشترک دارند. نخستین ویژگی این است که او هیچ‌گاه مقصدش را انتخاب نکرده است و همیشه به فراخور شغل خود یا همسرش در کشوری حضور دارد. ویژگی دوم اقامت طولانی‌اش در کشورهای مقصد است. او مانند یک جهانگرد عادی چند روزی را به دیدار مکان‌های از پیش تعیین شده نمی‌گذراند بلکه در آن شهر ها زندگی می‌کند و برای همین است که این کتابها پرجزئیات هستند و جنبه‌هایی پنهان از زندگی در هر یک از کشورها را به ما نشان می‌دهند. ویژگی سوم به خود کشورها برمی‌گردد. هر چهار کشور به نوعی بحث‌برانگیز هستند. بیش‌تر اوقات نام‌شان را در اخبار و برنامه‌های سیاسی می‌شنویم و تصویرهای کلیشه‌ای از آن‌ها داریم. اما «دولیل» به زندگی روزمره نگاه کرده است و روش‌های ویژه‌ی مردمان هر کشور برای زیستن، الگوهای رفتار اجتماعی و تاثیر سیاست بر زندگی آن‌ها را به تصویر کشیده است.
سفرنامه‌ها یکی از انواع کتاب‌های غیرداستان هستند. یکی از مهمترین معیارهای ارزیابی این‌گونه کتابها صحت و دقت مطالب آن‌هاست. بنابراین تخیل و عناصر داستانی در این کتابها باید مرزبندی دقیقی داشته باشند وگرنه صحت و دقت مطالب زیر سوال می رود. نویسنده سفرنامه همیشه باید بکوشد نگاه و برداشت‌های شخصی‌اش را به روایت اضافه نکند یا مرز آن را در متن مشخص کند. چنین تلاشی هنگام قلم‌فرسایی و نوشتن متن‌های تفسیری دشوار به نتیجه می‌رسد؛ اما روایت به شیوه‌ی کمیک، که «دولیل» آن را برگزیده است، هم به جزئیات می‌پردازد و هم مجالی برای اضافه‌گویی باقی نمی‌گذارد.
کمیک استریپ یا داستان مصور مجموعه‌ای از نقاشی‌ها است که یک داستان را روایت می‌کنند. بسیاری این گونه ادبی را با داستان‌های طنزی که یه شکل سریالی در مجله‌ها یا روزنامه‌ها چاپ می‌شدند، می‌شناسند. اما برخی داستان‌های مصور، مانند سفرنامه‌های دولیل، موضوع‌هایی جدی دارند.
«گی دولیل» کارگردان، کارتونیست و انیماتور اهل کبک کاناداست که در ۱۹ ژانویه‌ی ۱۹۶۶ متولد شده است. وی دانش‌آموخته رشته انیمیشن در دانشکده شریدان در اوک‌ویل است و در استودیوهای مختلف کانادا، آلمان، فرانسه، چین و کره شمالی کار کرده است. همسر او یکی از مدیران سازمان پزشکان بدون مزر است. «دولیل» به همراه همسر و فرزندشان به کشورهای فلسطین و میانمار نیز سفر کرده است. سفرنامه‌های او را «عاطفه احمدی» به فارسی برگردانده است و نشر اطراف آن‌ها را منتشر کرده است.
Pyongyang: A Journey in North Korea
ناشر
پروفایل نویسنده
نویسنده
Guy Delisle, گی دولیل
پروفایل مترجم
تصویرگر
- Guy Delisle
- گی دولیل
نگارنده معرفی کتاب:
برگردان (متن)
- عاطفه احمدی
سال نشر
۱۳۹۸
